ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΕΞΟΥΘΕΝΩΣΗ: Η "ΜΑΣΤΙΓΑ" ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
Εργασιακή εξουθένωση: η
«μάστιγα» της σύγχρονης κοινωνίας
Ξέρεις πολύ καλά το
συναίσθημα όταν ξεκινάς μια καινούρια δουλειά και όλα είναι τόσο καινούρια,
τόσο ενδιαφέροντα και τόσο συναρπαστικά. Καινούριοι άνθρωποι, νέοι ορίζοντες,
ενδιαφέροντα καθήκοντα. Κάνεις ό,τι περνάει απ’ το χέρι σου για ν’ αποδείξεις
ότι είσαι το κατάλληλο άτομο για τη θέση και δεν σ’ ενοχλεί να μείνεις και λίγο
παραπάνω στη δουλειά. Ούτως ή άλλως δεν ήσουν ποτέ ο υπάλληλος του οχταώρου.
Εξάλλου – μιλάμε για την καριέρα σου. Ή ίσως, πάλι, έχεις ξεκινήσει τη δική σου
επιχείρηση και δουλεύεις με πάθος μέχρι αργά ή ακόμη και το σαββατοκύριακο.
Και ξαφνικά, μια μέρα,
ξυπνάς και δεν έχεις καθόλου ενέργεια ούτε για να σηκωθείς απ’ το κρεβάτι.
Κλείνεις το ξυπνητήρι και κοιτάς στο κενό χωρίς διάθεση να ξεκινήσεις την ημέρα
σου. Σκέφτεσαι τα αναρίθμητα πράγματα που έχεις να κάνεις και δεν έχεις την
παραμικρή υποψία κινήτρου.
Συγνώμη που στο λέω,
αλλά υποφέρεις από εργασιακή εξουθένωση (burn out).
Η εργασιακή εξουθένωση είναι μια κατάσταση
συναισθηματικής, νοητικής και σωματικής εξάντλησης που προκαλείται από
υπερβολικό και παρατεταμένο άγχος. Συμβαίνει όταν νιώθεις καταβεβλημένος και
αισθάνεσαι αδυναμία ν’ ανταποκριθείς στις αυξανόμενες απαιτήσεις. Και καθώς το
άγχος επιμένει χάνεις το ενδιαφέρον σου ή το κίνητρο που είχες εξ αρχής.
Φυσικά αντιλαμβάνεσαι
ότι η εξουθένωση δεν προέκυψε ξαφνικά. Η φύση της είναι ύπουλη, γεγονός που
καθιστά δύσκολη την αναγνώρισή της. Ωστόσο, τόσο το σώμα σου όσο και το πνεύμα
σου σε προειδοποιούν και αν ξέρεις τι να αναζητήσεις, μπορείς να την
αναγνωρίσεις πριν να είναι αργά.
Αναζητώντας τα σημάδια
Χρόνια κούραση και σωματική και συναισθηματική εξάντληση
Ένα από τα πιο σημαντικά
σημάδια σ’ ένα πρώιμο στάδιο burn out
είναι μια αίσθηση εξάντλησης, χωρίς καμιά ανακούφιση στο προσκήνιο.
Αναρωτήσου:
§
Ξυπνάω
κουρασμένος αν και ξάπλωσα νωρίς το βράδυ;
§
Κινούμαι
πιο αργά απ’ ότι συνήθως και χρειάζομαι περισσότερο χρόνο προκειμένου να
ετοιμαστώ και να φύγω από το σπίτι;
§
Αισθάνομαι
ότι και για τα πιο απλά πράγματα χρειάζομαι πολύ περισσότερη ενέργεια απ’ αυτή
που διαθέτω;
§
Τρομοκρατούμαι
και μόνο στη σκέψη όσων έχω να κάνω σήμερα;
Όλη αυτή η πνευματική
εξάντληση υποδηλώνει και σωματική και αυξάνονται οι πιθανότητές σου να
αρρωστήσεις καθώς το ανοσοποιητικό σου σύστημα έχει εξαντληθεί και αρχίζεις να
αντιμετωπίζεις προβλήματα με τον ύπνο και με την όρεξή σου. Σε κάθε περίπτωση,
αν τα συμπτώματα αυτά επιμένουν, καλό θα ήταν να απευθυνθείς και σε κάποιον
γιατρό, απλά έχε υπόψιν σου ότι πίσω από τα συμπτώματα αυτά μπορεί να κρύβεται
εργασιακή εξουθένωση.
Αίσθηση αλλοτρίωσης από τη δουλειά
Είναι πολύ φυσικό κατά
διαστήματα να μην είσαι και τόσο ευχαριστημένος με τη δουλειά που κάνεις. Σε
περίπτωση όμως που η αίσθηση αυτή δεν φεύγει και επιμένει ακόμη και όταν είσαι
με τους φίλους σου ή με την οικογένειά σου και σ’ απασχολεί διαρκώς πώς να
αποφύγεις οποιοδήποτε καθήκον σε σχέση με τη δουλειά σου αυτό είναι ένα πολύ
σοβαρό σημάδι ότι υποφέρεις από burn out.
Επιπροσθέτως, η
εργασιακή εξουθένωση μπορεί να σε οδηγήσει σε αυξημένη απαισιοδοξία, σε απομόνωση,
σε αντικοινωνική συμπεριφορά και γενικά σε μια αίσθηση αποστασιοποίησης τόσο
από τους ανθρώπους γύρω σου όσο και από το περιβάλλον σου.
Δώσε προσοχή στα σημάδια:
§
Είσαι
έτοιμος να θυμώσεις ανά πάσα στιγμή και έχεις λιγότερη υπομονή με τους
συναδέλφους σου.
§
Απέχεις
συχνά από τη δουλειά σου λόγω «ασθένειας».
§
Απορρίπτεις
εξόδους και εκδηλώσεις για τις οποίες ανυπομονούσες.
Αίσθηση αναποτελεσματικότητας, έλλειψη ολοκλήρωσης
Από τη στιγμή που η
εξουθένωσή σου φτάσει σε συγκεκριμένο επίπεδο, θα επηρεάσει οπωσδήποτε την
εργασία σου και την αξιολόγηση του εαυτού σου ως εργαζόμενου. Θα αρχίσεις να
νιώθεις απάθεια, αβοηθησία ίσως και
απελπισία και συνεχώς θ’ αναρωτιέσαι «τι νόημα έχει;» με αποτέλεσμα να αισθάνεσαι
αναποτελεσματικός, άχρηστος, ματαιωμένος, θυμωμένος, αντιπαραγωγικός. Αν
νιώθεις ότι όσο σκληρά και αν προσπαθείς, απομακρύνεσαι όλο και περισσότερο από
το στόχο σου, τότε σίγουρα διανύεις μια περίοδο εργασιακής εξουθένωσης.
Η εργασιακή εξουθένωση
μπορεί να σου αλλάξει εντελώς το πώς βλέπεις τη ζωή και να θεωρείς την
προηγούμενη κατάστασή σου τόσο μακρινή σαν σε όνειρο. Από τη στιγμή όμως που θα
αναγνωρίσεις τα σημάδια της μέσα σου θα έχει έρθει η ώρα να πάρεις ξανά τη ζωή
σου στα χέρια σου και να υιοθετήσεις έναν πιο υγιεινό και ευτυχισμένο τρόπο
ζωής.
Ας δούμε πώς:
§
Δώσε
προτεραιότητα στον εαυτό σου. Κάνε μικρά και τακτά διαλείμματα κατά τη διάρκεια
της εργασίας σου. Φρόντισε τόσο το γραφείο σου όσο και η καρέκλα σου να είναι
εργονομικά. Βρες ένα χόμπυ εκτός δουλειάς.
§
Ξεκουράσου
όσο μπορείς περισσότερο. Φρόντισε τον ύπνο σου και τη διατροφή σου. Πέρνα τον
ελεύθερο χρόνο σου με δραστηριότητες που σε χαλαρώνουν.
§
Βάλε
προτεραιότητες στα πιο σημαντικά καθήκοντα της ημέρας και απόφυγε όσο μπορείς
μακροσκελείς λίστες με όσα πρέπει να γίνουν.
§
Δημιούργησε
ένα υποστηρικτικό δίκτυο ανθρώπων που εμπιστεύεσαι και αφιέρωσε χρόνο στους
αγαπημένους σου.
Η εργασιακή εξουθένωση
μπορεί να φαντάζει σαν ένα εμπόδιο ανυπέρβλητο. Δεν είναι. Είναι απλά ένα
σημάδι ότι πρέπει να αλλάξεις κάτι. Κατανοώντας τα αίτιά της και την επίδρασή
της στην καθημερινότητά σου, και ανακαλύπτοντας τρόπους να την προλάβεις και να
την καταστείλεις, είτε μόνος σου είτε με τη βοήθεια κάποιου ειδικού, μπορείς να εξασφαλίσεις μια πιο ευτυχισμένη
και υγιεινή ζωή τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο.
Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια